Boekbespreking

s (Deelnemer 134529) (1970)

Een boekbespreking bevat de mening van een deelnemer over een boek. Alle meningen bij elkaar helpen je om te bepalen of een boek voor jou interessant is. Heb je zelf een boek gelezen? Schroom niet om je eigen mening te delen met een nieuwe boekbespreking. Je doet er anderen een groot plezier mee.

Eerste boek van de boekenclub, gelezen voorjaar '23

Een literair kunstwerk én een groots en provocerend schijtboek.

Het boek zit literair erg goed in elkaar en de opbouw van klein/eenvoudig naar steeds meer, gecompliceerder en schokkender/schandaliger is in het hele boek terug te vinden. Zowel in de verhaallijnen, de vertellingen, de dagindeling als de terugblikken, de vier delen waar het boek in is verdeeld en verwijzingen naar macht.

Het boek begint met een zeer lange inleiding, welke mij bijna ontmoedigde om verder te lezen. Vele personages passeren de revue en worden uitgebreid beschreven en je zou er bijna een register/stamboom van moeten maken om te begrijpen wie wie is en wie bij wie hoort. Tip: achterin het boek is een overzicht te vinden (daar kwam ik dus later achter ).

Daarna volgen er vier delen; elk deel beslaat één maand waarin de dagelijkse uitspattingen van de vier vrienden/libertijnen in het door hen opgezette systeem van dag tot dag wordt beschreven met daarin telkens een raamvertelling van 150 hartstochten van eenvoudige tot moorddadige passies.

Het eerste deel is zeer uitgebreid. De andere delen bestaan voornamelijk uit opsommingen van de uitspattingen en passies en zijn als concept geschreven om later verder te worden uitgewerkt.

Om het boek beter te begrijpen, is het nodig om het in het juiste cultureel historische perspectief te plaatsen. De roman werd geschreven in de late 18e eeuw, een tijd van politieke en sociale onrust in Frankrijk. Het was een periode waarin de Franse Revolutie broeide en de maatschappelijke ongelijkheid duidelijk zichtbaar was. Het feodalisme was nog steeds aanwezig, terwijl de verlichtingsidealen van vrijheid, gelijkheid en broederschap begonnen te opkomen.

Een groep aristocratische personages komt samen op een afgelegen kasteel geheel afgezonderd van de buitenwereld, waar ze zich overgeven aan de meest extreme seksuele excessen en gewelddadige handelingen. De hoofdpersonages (vrienden/libertijnen) vertegenwoordigen de hoogste lagen van de samenleving, waarbij hun status en rijkdom hen in staat stellen zich te onttrekken aan enige vorm van repressie of morele beperking. 

Door de expliciete en sadistische beschrijvingen van seksuele handelingen en geweld tracht De Sade de aard van de menselijke driften en verlangens te onderzoeken. Hij daagt de heersende moraal uit en bekritiseert de hypocrisie van de aristocratie, waarbij hij laat zien dat degenen met macht en privileges soms de grootste perverselingen kunnen zijn.

De roman kan m.i. ook worden geïnterpreteerd als een analogie met verslavingsbehoeften. De personages in het boek verlangen naar steeds extremere ervaringen om bevrediging te vinden. Dit kan gezien worden als een metafoor voor hoe maatschappelijke ongelijkheid en het nastreven van macht en rijkdom mensen kunnen corrumperen en hen ertoe aanzetten steeds meer grenzen te verleggen in hun zoektocht naar bevrediging en voldoening.

“120 dagen van Sodom" is niet bedoeld voor gevoelige lezers. Al treedt er ook gewenning op, want na de tiende keer dat er stront uit iemands kont wordt gegeten, is mijn walging al minder heftig en lees ik er makkelijker overheen. 

 “120 dagen van Sodom" is een provocerende exploratie van de menselijke perversie en excessen.

Enkele passages uit het boek:

p.162

Het is onvoorstelbaar hoe de wellust toeneemt, en welke plannen opwellen zodra men zeggen kan: “Ik ben hier alleen, aan het einde van de wereld, onttrokken van àlle blikken. Het is onmogelijk dat iemand ooit hier nog komt. Er zijn geen remmingen meer, er is geen grens.”

p. 193

“Ja, maar dat gevoel van macht, overheersing, die vervoering die opwelt uit het misbruik dat men maakt van zijn kracht als men met een zwakkere te maken heeft...

… daarvan kan met even goed genieten.

… En als het overwicht eenmaal goed vaststaat, meen ik dat het veel verrukkelijker is van dit machtsmisbruik te genieten...”

p. 219

“Al deze uitspattingen zijn goed te begrijpen... … Het is heel gewoon als je het prettig vindt, vernederd te worden en genot te vinden in de minachting die anderen je toedragen...

… Wie weet nu niet dat het ondergaan van straf vervoering met zich meebrengt...

… Alles wat een anders georiënteerd mens onaangenaam treft verandert in zo'n geval in een genot, en van dat ogenblik af is alles wat die nieuwe toestand die men voor zichzelf geschapen heeft oproept, alleen nog maar een bron van wellust...

… Men legt die weg zo ongemerkt af, men vordert alsof men op rozen loopt, de ene uitspatting voert tot de volgende, de onverzadigbare verbeeldingsdrang brengt ons weldra op het laatste gedeelte, en daar het hart, tijdens de voortgang steeds ongevoeliger is geworden, kent dit hart … geen enkele deugd meer. De persoon is nu gewend geraakt aan de felle prikkels.